1
Akullnaja Birch në Zvicër shembet, duke shkaktuar shembjen e miliona metrave kub akulli dhe shkëmbinjve, duke zhytur dhe shkatërruar kryesisht fshatin e vogël Blatten në jug të vendit, ku një person është gjithashtu i zhdukur.
Të enjten, autoritetet shprehën shqetësim për formimin e një liqeni artificial që po rritet çdo orë, ndërsa bllokimi i lumit Lonza, i cili rrjedh përgjatë shtratit të luginës Lötschental, kërcënon përmbytje në rrjedhën e poshtme.
“Do të përpiqemi të kuptojmë dimensionet e saj”, tha për agjencinë e lajmeve Keystone-ATS Antoine Jacquod, kreu i sigurisë civile dhe ushtarake për kantonin e Valais.
Autoritetet evakuuan rreth 300 persona, së bashku me bagëtinë. «Që në fillim ishte e qartë se një mal i tërë ishte gati të shembej», tha Martin Truffer, një fizikant në Universitetin e Alaskës Fairbanks dhe me origjinë nga Zvicra.
Sot, aty ku dikur ndodhej fshati, është formuar një liqen. Shembja u shkaktua nga shkrirja e ngricës së përhershme, e cila destabilizoi sipërfaqen shkëmbore mbi akullnajë. Në vitet e fundit, mbeturinat kishin rënë dhe kishin mbuluar akullin, fillimisht duke ngadalësuar shkrirjen e tij, por edhe duke ndihmuar në vënien e tij në lëvizje.
Pse shemben akullnajat:
Sipas ekspertëve, çdo shembje akullnajore ka një dinamikë të ndryshme, por faktori i përbashkët është ndryshimi i klimës. Shkrirja progresive e akullit, e shkaktuar nga rritja e temperaturave, modifikon stabilitetin e maleve. Përveç rrezikut të rrëshqitjeve të dheut, ekzistojnë rreziqe që lidhen me liqenet akullnajore që formohen në bazën e akullnajave që tërhiqen: “Ato mund të thyhen papritur dhe madje të ngrenë një akullnajë të tërë”, shpjegon Truffer. Fenomeni nuk është i ri për Zvicrën, e cila ka humbur tashmë 4% të vëllimit të saj total të akullnajave vetëm në vitin 2023, pas një rënieje prej 6% në vitin 2022. Parashikimet më të fundit vlerësojnë se të gjitha masat akullnajore në Alpe mund të zhduken deri në fund të shekullit.
BlattenZvicerTragjedi natyrore
