Çdo pronar kafshësh shtëpiake dëshiron më të mirën për mikun e tij me qime, por shpesh, edhe me qëllimet më të mira, mund të bëhen gabime të padukshme. Një prej aspekteve që anashkalohet më së shumti tek macet është higjiena dentare, dhe sipas veterinerit amerikan Dr. Mark Dos Anjos, një nga ushqimet më të zakonshme në dietën ditore të maceve mund të shkaktojë dëme serioze: ushqimi i thatë.
Sipas raportimeve të Parade Pets dhe Index.hr, pavarësisht popullaritetit të madh, ushqimi i thatë mund të paraqesë rreziqe të rëndësishme për dhëmbët dhe shëndetin e përgjithshëm të maceve.
Miti i ushqimit të thatë dhe pastrimit të dhëmbëve
Për shumë vite është besuar se ushqimi i thatë krokant ndihmon në pastrimin e dhëmbëve të maceve. Por ekspertët thonë se kjo është thjesht një ide e vjetruar. Macet, të cilat në natyrë marrin shumicën e lëngjeve nga preja, nuk kanë instinkt të fortë për të pirë ujë. Duke qenë se ushqimi i thatë ka përmbajtje të ulët uji, ushqyerja ekskluzive me këtë lloj ushqimi mund të shkaktojë dehidratim kronik.
Si krijohen problemet dentare?
Ushqimi i thatë komercial shpesh përmban sasi të larta karbohidratesh, të nevojshme për të formuar formën krokante. Gjatë ngrënies, këto karbohidrate mbeten në sipërfaqen e dhëmbëve dhe shndërrohen në sheqerna, të cilat krijojnë një mjedis ideal për zhvillimin e pllakës dentare.
Vetëm pas 72 orësh, pllaka ngurtësohet dhe shndërrohet në gurëza – depozita të forta ngjyrë kafe që nuk hiqen me larje të thjeshtë të dhëmbëve. Bakteret që grumbullohen nën to shkaktojnë:
• Gingivit
• Karies
• Infeksione të dhimbshme
• Rrezik për humbje të dhëmbëve
Pse larja e dhëmbëve është thelbësore
Veterinerët rekomandojnë që dhëmbët e maceve të lahen të paktën 2–3 herë në javë, ndërsa idealja është larja e përditshme. Pastrimi ditor parandalon ngurtësimin e pllakës dhe zvogëlon rrezikun e sëmundjeve dentare.
Në treg ka shumë produkte, si furça dhe pasta të posaçme për macet, ndërsa alternativat si aditivët e ujit, pecetat apo sprejrat mund të ndihmojnë, por nuk zëvendësojnë larjen e vërtetë.
Sidoqoftë, edhe me kujdes të rregullt në shtëpi, veterinerët rekomandojnë pastrim profesional një herë në vit, sidomos për macet e moshuara ose ato me predispozitë për probleme dentare.
Rreziqe të tjera nga ushqimi i thatë
Përtej shëndetit oral, dieta e bazuar kryesisht në ushqim të thatë lidhet edhe me probleme të tjera shëndetësore:
• Sëmundje të veshkave për shkak të dehidratimit kronik
• Probleme të traktit urinar
• Obezitet për shkak të përmbajtjes së lartë të karbohidrateve
• Diabet dhe sëmundje metabolike
Në natyrë, macet konsumojnë vetëm 2% karbohidrate, ndërsa ushqimi i thatë mund të përmbajë 25–50%. Në SHBA, statistikat tregojnë se rreth 60% e maceve janë obezë, ndërsa 1 në 200–300 mace vuan nga diabeti.
Si të zgjidhni ushqimin e duhur për macen tuaj
Ekspertët theksojnë rëndësinë e leximit të etiketave:
Përbërësi kryesor duhet të jetë proteina shtazore me cilësi të lartë (pule, peshk, gjeldeti).
Duhet shmangur ushqimi ku përbërës kryesorë janë misri, gruri, orizi, patatet ose bizelet.
Në fund të ditës, shëndeti oral nuk është vetëm çështje estetike. Ai ndikon drejtpërdrejt në mirëqenien dhe jetëgjatësinë e maces, duke e bërë kujdesin dentar një pjesë thelbësore të rutinës së përditshme të çdo pronari të përgjegjshëm.
