Ads: Merr BB VIP Falas me Premium 12 Mujore

Lifestyle

Çfarë është skalitur më fort në kujtesën tonë? Hulumtimi zbulon sekretet e mendjes

Psikologë-studiues nga Instituti Beckman i Shkencës dhe Teknologjisë së Avancuar kanë bërë një hap më afër të kuptuarit se si funksionon kujtesa, duke hapur rrugë të mundshme për trajtimin e çrregullimit të stresit post-traumatik (PTSD) dhe trajtimin e humbjes së kujtesës në çrregullime të tilla si sëmundja e Alzheimerit.

Studimi i tyre, i botuar në Cognition and Emotion, tregoi se ngjarjet e pakëndshme forcojnë kujtesën dhe, kështu, ne kujtojmë më me detaje momentet që pasojnë një episod që na dha emocione negative. Theksimi i këtij aspekti unik të kujtesës njerëzore, përveç të qenit një armë për trajtimin e çrregullimeve neurologjike, mund të përmirësojë edhe mënyrën se si vlerësohen rrëfimet e dëshmitarëve okularë.
Ekipi hulumtues organizoi dy eksperimente identike: një studim fillestar me 72 pjesëmarrës për të përcaktuar procedurat dhe hipotezat e kërkimit, dhe një përsëritje me 150 pjesëmarrës për të konfirmuar rezultatet.

Në fazën e parë, pjesëmarrësit panë një seri imazhesh që simulonin një sekuencë kujtimesh. Gjysma e imazheve ngjallnin përgjigje emocionale negative dhe pjesa tjetër ishin emocionalisht neutrale. Për të arritur simulimin me kujtime, studiuesit u kërkuan pjesëmarrësve të imagjinonin veten duke udhëtuar në vendet e përshkruara dhe të lidhnin imazhet me një narrativë të tyren. Kjo përforcoi ndjenjën se çiftet e imazheve të njëpasnjëshme kanë një lidhje semantike, shpjeguan studiuesit.

Një orë më vonë, pjesëmarrësit shikuan çifte imazhesh nga eksperimenti origjinal dhe u pyetën për secilën palë nëse imazhi i dytë u shfaq menjëherë para ose menjëherë pas të parit. (Atyre iu dha gjithashtu opsioni i ‘asnjërit’ si dhe deklaruan se nuk e mbanin mend rendin).
Rezultatet ishin të qëndrueshme në të dy studimet. Pjesëmarrësit mund të mbanin mend më saktë kur u shfaq imazhi i dytë kur kujtimet e ngarkuara negativisht u shfaqën para atyre neutrale në afatin kohor. Nëse pjesëmarrësve u tregohej fillimisht një imazh negativ, ata ishin më të saktë në kujtimin e imazheve neutrale që pasuan. Në të kundërt, nëse imazhi emocionalisht neutral i paraprinte, ata mund të mbanin mend më saktë sekuencën e imazheve negative që i paraprinë.Me fjalë të tjera, kujtesa rrjedh nga negative në neutrale.

“Kështu, rezultatet tona tregojnë se nëse dikush ofendohet në një bisedë, ai do të kujtojë më mirë atë që është thënë menjëherë pas fyerjes, jo atë që ka ardhur më parë ”, tha Bogdani, njëri nga studiuesit.

Studiuesit përjashtojnë intuitën

“Mund të imagjinoni se njerëzit evoluan për të kujtuar mirë atë që çoi në situata negative, ” tha Bogdan.
Një shpjegim është se shpërthimet emocionale të ngarkuara negativisht (p.sh., kur dikush kafshohet nga një gjarpër ) çojnë në një gjendje përqendrimi dhe vigjilence të shtuar, duke i thënë trurit tonë të marrë shënime shteruese për atë që ndodh më pas dhe t’i ruajë për përdorim në të ardhmen.

Gjetjet hedhin dritë mbi mekanizmat pas stresit post-traumatik, ku një aktivitet objektivisht neutral mund të shkaktojë një shpërthim të paqëllimshëm të emocioneve negative. “Për shembull, një veteran lufte që dëgjon një zhurmë të madhe dhe arrin në përfundimin se ndërtesa në të cilën ndodhet së shpejti do të shembet për shkak të një shpërthimi, ” tha Dr. Florin Dolcos, duke shpjeguar se kjo ndodh sepse ka një këputje midis kujtesës së përvoja traumatike dhe konteksti i saj origjinal: “çfarë” ndahet nga “ku” dhe “kur” .

Rifitimi i kontrollit mbi kujtimet traumatike, pra, kërkon rilidhjen e tyre me kontekstin e tyre; vendin dhe kohën e tyre origjinale. Studiuesit shpresojnë ta përfshijnë këtë strategji në psikoterapitë njohëse për njerëzit me PTSD.

Përveç heshtjes së emocioneve negative, qasja e mësipërme mund të funksionojë terapeutikisht duke shkaktuar emocione pozitive për të zgjuar kujtime të rëndësishme tek njerëzit me probleme të kujtesës, si çmenduria ose sëmundja e Alzheimerit, tha Dr. Sanda Dolcos./vizionplus.tv/